هدف از نگارش این مقاله، ارائه تبیینی از آینده اقتصاد ایران است. مهم ترین ویژگی مقاله، بهره گیری از چهارچوب نظری نهادگرایی جدید و تطبیق آن با یک الگوی مبتنی بر سناریو است. بر این اساس، فناوری مفهوم کلیدی توضیح دهنده ماهیت توسعه است و کارآمدی ساختار حقوق مالکیت علت موفقیت یک اقتصاد ملی در حوزه فناوری. در این زمینه تلاش شده است در چهارچوب دستگاه نظری نهادگرایی جدید، ازطریق الزامات مربوط به تغییر در ساختار حقوق مالکیت و از مسیر تغییرات نهادی، تصویری از آینده اقتصاد ایران ارائه شود.
مقاله پیشِ رو می کوشد بر پایه سناریوپردازی که یکی از مهم ترین رو ش های تحلیل آینده گروهک های تکفیری چون » آینده پژوهی است، به این پرسش اصلی پاسخ دهد که داعش و جبهه النصره در خاورمیانه به چه سمت و سویی خواهد رفت؟
در این پژوهش، تکنیک های آینده نگاری بر روی مقالات نمایه شده در Web of Science (ISI) در زمینه فناوری بادگیر اعمال شده است. این مقاله، توسعه و کاربرد یک روش آینده نگاری علم را در حوزه مذکور با استفاده از روش های چرخه حیات، متن کاوی و تحلیل خوشه ای شرح داده و همچنین چگونگی استفاده از آن را برای شناسایی فرصت های تحقیقاتی آینده نشان می دهد.
هدف این پژوهش طراحی مدلی ترکیبی (کیفی- کمی) برای ایجاد چارچوب سناریوهای آینده مرکز آمار ایران است. در این پژوهش با به کارگیری ترکیب روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و روش دلفی و بر مبنای مدل شوارتز که از پرکاربردترین روشهای برنامهریزی سناریو در حوزه آیندهپژوهی است.
در این مقاله در رویکردی بنیادی با روش توصیفی و اسنادی به معرفت شناسی آینده پژوهی در آینده شهرها و نظام مطالعات و برنامه ریزی شهری پرداخته شده است که از روش تحلیل منطقی و تحلیل استدلالی بهره برده است. نتایج یافته های تحقیق به نظام جدید برنامه ریزی نوین در شهرسازی و معماری با بهره گیری از روشهای آینده پژوهی اشاره کرده است.
در این مقاله در پی آن هستیم که با استفاده روش کیفی اکتشافی از طریق به کارگیری رویکرد آینده پژوهی با تاکید بر سناریونویسی برای درک منطق تحولات آینده به ترسیم آینده های محتمل فرارسانه ی تلفن همراه و امنیت محتوای آن در جمهوری اسلامی ایران پرداخته ایم که به منظور دستیابی به سناریوهای محتمل آینده، از طریق الگوبرداری اکوسیستم ها و تحلیل محتوای اسناد فرادستی دو محور اصلی عدم قطعیت شناسایی و از طریق روش ایدون چهار سناریو (تکامل آهسته، بن بست صنعت، بازار کامل و دنیای فرصت های از دست رفته) استخراج گردید.
کثرت، تفاوتها و پیچیدگیهای روشها و تکنیکهای آیندهپژوهی و آیندهنگاری، ضرورت سازماندهی آنها برای رسیدن به درک و شناخت مناسبتر را نشان میدهد. برای سازماندهی روشها و تکنیکهای آیندهپژوهی تعدادی از آیندهپژوهان صاحبنظر در حوزه روششناسی الگوهایی ارائه کردهاند. در این مقاله انواع متفاوت الگوهای سازماندهی روشها و تکنیکهای آیندهپژوهی و آیندهنگاری معرفی خواهند شد. پنج الگوی کلاسیک، رافائل پوپر، جوزف ووروس، میکا آلتونن و مارکوس ویناری در این مقاله معرفی و مقایسه شدهاند.
با توجه به شرایط بسیار پیچیده در جهان به شدت رقابتی و با دگرگونیهای گسسته، دانشگاهها و موسسات آموزش عالی ایران به مثابه نهادهایی هوشمند، خودتنظیم و خودراهبر راهی جز سوق دادن برنامه ریزیهای خود به سمت الگوی آینده اندیشی و آینده نگاری راهبردی در پیش ندارند. آینده اندیشی قبل از هر چیز رویکرد معرفت شناختی نوپدیدی به برنامه ریزی است.
آینده پژوهی، دانشی فرارشته ای برای درک بهتر تغییر و آینده به شمار می رود. مطالعه ی حاضر در عرصه ی روششناسی فرارشتهای، با مروری بر پارادایم شناسی های مطالعات آینده با ارجاع به گونه شناسی جوزف ووروس، پنج پارادایم پژوهشی در آینده پژوهی شامل اثبات گرایی، پسااثبات گرایی، سنجش گرایی، برساخت گرایی و مشارکتی را معرفی خواهد کرد.
آینده پژوهی علم مطالعه نظام مند آینده های ممکن، محتمل، و مطلوب است. مهم ترین هدف آینده پژوهی تلاش برای شناخت دقیق تر تحولات آینده است. تصویرپردازی تلاشی است خلاقانه برای تجسم، شناخت، و ساخت هدفمند آینده های ممکن، محتمل، و مطلوب با تکیه بر واقعیات بیرونی، که هدف اصلی آن دادن هشدار، یا ایجاد وضعیتی مطلوب است.
کارگاه آشنایی با معرفتشناسی آیندهپژوهی با ارائه دکتر محمد مهدی مولایی مدیر گروه تحقیقاتی آیندهبان، روز سهشنبه ۸ مرداد ۱۳۹۸ در پژوهشکده آیندهپژوهی در سلامت برگزار شد.
ماهنامه تخصصی پیشران گفتگویی باعنوان «از پیشبینی تا کاوش انواع آیندهها» منتشر کرد. این گفتوگو به بهانه انتشار کتاب «آیندهنگاری راهبردی ایران» بر اساس یافتههای پروژه «آیندهپژوهی ایران» تهیه و منتشر شد.
گروه تخصصی آیندهپژوهی فرهنگ و ارتباطات و جامعه (افواج) نشست «تاملی در ایدههای آیندهنگرانه تافلر» را برگزار میکند. سخنرانان این نشست دکتر شهیندخت خوارزمی و دکتر هادی خانیکی خواهند بود.