گروه تحقیقاتی آیندهبان بهسفارش مرکز مطالعات و برنامهریزی شهر تهران گزارش چشمانداز تهران ۱۳۹۷ (تحلیل ساختاری مسائل آینده شهر تهران) را با بهرهگیری از روشهای علمی آیندهپژوهی تهیه کرده است که وضعیت شهر تهران را در افق آینده یکساله پیش رو ترسیم میکند.
در این گزارش ۲۲ متغیر اصلی شهر تهران در سال ۱۳۹۷ شناسایی و در قالب منظومههای موضوعی معرفی شده است.
با بهرهگیری از روش تحلیل ساختاری در چارچوب آیندهنگاری راهبردی مکتب فرانسوی (لا پراسپکتیو)، مجموعه این متغیرها در بخشهای تحلیل اثرات متقابل مستقیم (MDI)، تحلیل اثرات متقابل غیرمستقیم (MII)، تحلیل اثرات متقابل مستقیم نهفته (MPDI) و تحلیل اثرات متقابل غیرمستقیم نهفته (MPII)، تحلیل و مقایسه شدهاند.
نتایج این پژوهش نشان داد بر اساس تحلیل روابط متقابل که در قالب تحلیل ساختاری انجام شد اولویتهای اصلی تهران در سال ۱۳۹۷ شامل چهار متغیر است. سه متغیر اول از تحلیل اثرات مستقیم بدست آمد:
(۱) کیفیت حکمروایی شهرداری
(۲) مناسبات مدیریت شهری با حاکمیت
(۳) پایداری و کارآمدی زیرساختها
متغیر چهارم نیز «هوشمندسازی و دانشپایهشدن شهر» است که با افزودن اثرات غیرمستقیم بین متغیرها از طریق محاسبات نرمافزاری مشخص شد.
همچنین با تحلیل اثرات نهفته مشخص شد متغیر «پایداری منابع درآمدی شهرداری» دارای اثرات بالقوهای است که در صورت بالفعل شدن میتواند ساختار متغیرهای تهران ۱۳۹۷ را بههم ریخته و ناگهان فراتر از نقش پیشبینیشده اثرگذار یا اثرپذیر شود.
در این پژوهش همچنین متغیر سرمایه اجتماعی بهعنوان اثرپذیرترین متغیر در ساختار مطالعه شده شناخته شد.
مهمترین متغیرهای تهران ۱۳۹۷ و موقعیت جابهجایی آنها از تحلیل MII به تحلیل MPII در گراف زیر ترسیم شده است.
گزارش ۱۵۸ صفحهای چشمانداز تهران ۱۳۹۷ (تحلیل ساختاری مسائل آینده شهر تهران) بهسفارش مرکز مطالعات و برنامهریزی شهر تهران وابسته به شهرداری تهران در تابستان و پاییز ۱۳۹۶ تهیه شده است و نسخه کامل آن در اختیار این مرکز قرار دارد.