حبیباله حواریون، محمد قماشچی – تفکر درباره ی آینده و حوادث آن، سابقه ای به دیرینگی تاریخ خودآگاهی بشردارد، آن گونه که مردم همه ی دوران ها همواره مشتاق کشف و علم به آینده ی خویش بوده اند و رونق معابد یونان باستان و رواج و رونق حرفه ی طالع بینی میان همه ی ملل و اقوام شاهد این واقعیت است.
این علاقه ی ذاتی و میل طبیعی به شناخت آینده در دوران کهن، به تدریج جای خویش را به ضرورت شناخت آینده در دوران معاصر داده است؛ زیرا لازمه ی زندگی در دنیای پرسر و صدا و سیال امروز که گاهی حاوی تغییراتی غافلگیرکننده و بی ارتباط با زمینه ی قبلی است، همانا مطالعه ی آینده به مثابه یک علم مدرن و امکان شناخت فرصت ها و تهدیدات پیش روی است.
تعریف کلی آینده پژوهی
آینده پژوهی یکی ازروش های مدرن مطالعه ی آینده است و از شاخه های فناوری های نرم محسوب می شود؛ البته هدف این علم نه تنها کشف آینده بلکه اساساً فرصتی جهت مهندسی هوشمندانه ی آینده است؛ درست به همین دلیل است که آینده پژوهی جزو فناوری های نرم است و دانشی جهت دار به شمارمی آید؛ از این رو اقتباس و تقلید کورکورانه از آن می تواند فوق العاده گمراه کننده و تهدیدی خطرناک باشد.
آینده پژوهی؛ فرصت یا تهدید
تعاریف مختلفی برای آینده پژوهی عنوان شده است که شاید تعریف زیر یکی ازجامع ترین آنها باشد:
آینده پژوهی تلاشی نظام مند (سیستماتیک) برای نگاه به آینده ی بلندمدت درحوزه های :دانش، فناوری، اقتصاد، محیط زیست، جامعه و … است که هدف اصلی آن، شناخت فرصت ها و فناوری های جدید و تعیین بخش هایی است که سرمایه گذاری درآنها احتمال بازدهی بیشتری دارد؛ به بیان دیگر،«آینده پژوهی یعنی مهیا بودن برای آینده و استخدام منابع موجود به بهترین وجه ممکن در راستای ارزش ها و اهداف»
آینده پژوهی بر چند فرضیه درباره ی جهان هستی و نقش انسان استوار است.
ضرورت آینده پژوهشی در صنعت بانکداری
واحدهای پژوهشی و تحقیق محور بانکها اخیراً تحقیقات متعددی در ارتباط با صنایع گوناگون مورد نظر بانک را به انجام رسانیده اند. این در حالی است که بانک تنها با اعطای تسهیلات ریسک های نسبتاً کوچکی در ارتباط با ایشان را پذیرا می گردد. اما در ارتباط با اصلی ترین فعالیت بانکها که فعالیت بانکداری می باشد کار مدونی به انجام نرسیده است. لذا پیشنهاد می گردد آینده صنعت بانکداری به عنوان یک برنامه تحقیقی در دستورکار قرار گرفته و شرایطی را که بانک ها در آینده مبتلا به آن خواهند بود مورد پیش بینی قرار گیرد.
بدیهی است هرگونه برنامه ریزی استراتژیک و تدوین نقشه راه برای آینده صنعت بانکداری و حتی تدوین برنامه های عملیاتی واحدهای بانک نیازمند شناخت دقیق از صنعت بانکداری است. نه تنها مدیران ارشد بانک، بلکه حتی کارشناسان رده پایین بانک مانند یک نویسنده نرم افزار در اداره فن آوری اطلاعات و یا تهیه کننده دستورالعمل های مختلف در حوزه های اعتباری و مالی بدون شناخت از نقشه آینده صنعت بانکداری و در کنار آن نقشه راه بانک ها در آینده نمیتوانند نیازهای بلندمدت بانک را پیش بینی نموده و برنامه های خود را با نگاه به آینده به پیش ببرد. به نظر می رسد که آینده صنعت بانکداری دارای خصوصیات ویژه ای خواهد بود که هنوز ضرورت برخورد با این خصوصیات نه در بین اقتصاددانان ایرانی احساس گردیده است و نه حتی بانکهای ایران به ضرورت این خصوصیات واقف گردیده اند. جدا از شرایطی که به لحاظ وضعیت داخلی کشور بر بانکداری مستولی خواهد شد (مانند برنامه هدفمند کردن یارانه ها) برخی از شرایط نیز هستند که در سطح صنعت بانکداری اتفاق می افتند که تاکنون مغفول مانده است. باید بدانیم این خصوصیات و ویژگیها چیست؟ چگونه اتفاق می افتد؟ برای اتفاق افتادن چه مقدماتی لازم دارد؟ بعد از حادث شدن چه تاثیری بر این صنعت می گذارد؟ کدام فرآیندها را حذف کرده، و کدام فرآیندها را دچار تغییر و تحول می کند؟ همه این سئوالات دارای جواب قاطع نیستند. و هرچند که نمیتوان آن را کشید لاجرم باید قدری چشید.
در ادامه به برخی از این خصوصیات اشاره می شود.
خصوصیات بانکداری نوین:
به نظر می رسد، آینده صنعت بانکداری دارای ۴ خصوصیت ویژه ذیل خواهد بود که هنوز ضرورت برخورد با این ۴ مورد نه در بین اقتصاددانان ایرانی احساس گردیده است و نه حتی بانکهای ایران به ضرورت این خصوصیات واقف گردیده اند.
قبل از ورود به این مبحث باید گفت که تمامی این خصوصیات بر یکدیگر تاثیرات متقابلی دارند که درک الزامات و نتایج هریک بدون بررسی و درک آثار و الزامات دیگری امکانپذیر نخواهد بود.
۱– استفاده از بسترهای الکترونیکی
اولین و بارزترین خصیصه (ویژگی) بانکداری نوین یا بانکداری آینده استفاده از تکنولوژی کامپیوتر و فن آوری اطلاعات است که شاید بتوان گفت تنها موردی است که همه مدیران اقتصادی و سیاسی ایران به آن اذعان نموده اند و اگر مسائل مرتبط با تحریم ایران توسط کشورهای غربی نبود وضعیت بخش سخت افزاری بانکها میتوانست از این هم بهتر باشد. اما در بعد نرم افزاری هرچند این بخش هم مشمول تحریمها می باشد و با این که بخاطر عدم وجود قانون کپی رایت نیاز همه سازمانها به انواع نرم افزار به راحتی در بازارهای مربوطه پاسخ داده می شود اما با توجه به ویژگیهای خاص بانکداری اسلامی تامین نرم افزار از بازارهای غربی تقریباً غیر ممکن می باشد زیرا سبک بانکداری ربوی با بانکداری اسلامی خصوصاً با الگوهای ایرانی تفاوتهای چشمگیری دارد. همچنین شکوفایی نرم افزاری در بین متخصصین IT ایرانی هم آنچنان نبوده است که بتوانند نرم افزارهای مورد نیاز را با سرعت و دقت کافی تامین نمایند.
در ادامه ی حضور فن آوری اطلاعات در داخل هر بانک و در غیاب ادغام و ترکیب بانکها با یکدیگر نیاز جدیدی خلق شد بنام ((کمک گرفتن از صنایع ارتباطی برای مرتبط نمودن دیتابیس های بانکهای مختلف و نهادهای مرتبط با ایشان )) لذا استفاده از بسترهای اینترنتی و ارتباطی در دستور کار قرار گرفت. بر همین اساس است که شرکتهای مخابراتی و نیز شرکتهای خدمات پرداخت برای ایجاد شبکه هایی مانند شتاب بروز و حضوری پررنگ یافته اند، حضوری که هنوز به مرحله کمال و نهایت خود نرسیده است.
۲– تنوع در خدمات بانکداری
ویژگی دوم نیز تنوع در ارائه خدمات بانکی می باشد که قریب به دودهه است بانکهای روز دنیا به سوی آن حرکت نموده اند. در برهه ای از زمان حتی تفکیکهایی هم در خدمات بانکها به وجود آمده بود. مانند این که بانکها به بانکهای تجاری و سرمایه گذاری تفکیک گردیدند و یا برخی بانکها تنها به ارائه وامهای خرد می پرداختند و برخی از آن دوری می جستند. اما در ادامه تفکیک بوجود آمده در این زمینه نیز دوباره از بین رفته است. در حالی که در سایر کشور بانکها مدعی هستند که خدمات بسیار بیشتری از خدمات بانکداری ارائه می دهند اما دولت مردان ایرانی بارها به بانک ها تذکراتی را داده اند که بانک تنها باید کار بانکداری خود را به انجام برساند و در سایر حوزه ها دخالت نکند. در حوزه قانونی نیز موانع مشابهی وجود دارند و هنوز با حضور دو نهاد نظارتی بیمه مرکزی و بانک مرکزی دخالت هریک در حوزه عملیات دیگری منع گردیده است. با این وصف بعید است اینگونه دیدگاه ها بتواند تداومی بیش از این داشته باشد و در آینده نه چندان دور حضور این دسته از بانک ها که از تمام ظرفیتهای خود بهره برداری می نمایند برای خودشان فرصت و برای رقبایشان تهدید محسوب می گردد.
۳– ادغام و گسترش شبکه
اما ویژگی سوم (که در شرایط خاصی قبل از خصوصی سازی بانکهای ملت و تجارت و صادرات زمزمه های آن به گوش همگان رسید) ادغام و گسترش بانکها می باشد. در آن مقطع نیز با این موارد به شدت مخالفت شد اما مخالفین فراموش کرده اند که دنیا نه تنها به سمت پولهای واحد و مشترک منطقه ای مانند یورو پیش میرود بلکه برخی گمانه زنی ها از پولهای جهانی نیز سخن ها گفته شده است که همه این فرایند گلوبالیزیشن پولی، در میانه راه نیازمند ترکیب و ادغام بانکها می باشد. از طرف دیگر بانکداری نوین با دیگر خصوصیاتی که آمده است و در پی می آید نیازمند شبکه گسترده ای است که صرفه جویی های ناشی از نقایص را به همراه خود بیاورد.
۴– مسئولیتهای اجتماعی
با توجه به این که فصل مشترک تمامی موسسات و سازمانها اعم از اقتصادی و یا غیر اقتصادی امور مالیه می باشد و بدون جریان نقدینگی و منابع مالی (پول) ادامه حیات هیچ سازمانی عملی نخواهد بود و این منابع نیز از طریق نهادهای مالی خصوصاً بانکها گردش می یابند. لذا بانکها نقشی بینابینی را در ارتباط بین سازمانها ایفا می نمایند. در این فرآیند که از زمان خلق پول و نهادهای مالی آغاز گردیده و با بانکداری الکترونیک وارد مراحل متفاوت و جدیدی گردیده و خواهد گردید در آینده موسسات مالی بعنوان نهادهایی مطرح خواهند بود که نقش سودآوری در آنها کمتر از نقشهای اجتماعی و تسهیلگری خواهد بود. بدیهی است محور شدن “رعایت مسئولیتهای اجتماعی” ریشه در قدرت بی بدیل بانکها در تمامی نهادهای اجتماعی دارد.
اعتبارسنجی مشتریان
زمانی که بانک ها قصد دارند به مشتریان وام یا تسهیلاتی پرداخت کنند، وضع اعتبار دارایی ها و خوش حسابی یا بدحسابی مشتری مورد نظر را می سنجند و پس از به دست آوردن اطلاعات لازم از جمله میزان سرمایه شرکت ها، نسبت های مالی و حجم صادرات آنها با استفاده از صورتهای مالی حسابرسی شده و میانگین موجودی سپرده مشتریان، میزان بدهی و تعهدات نزد بانک مورد نظر و سایر بانک ها اقدام به تصمیم گیری در این خصوص می نمایند. حتی زمانی هم که مشتری درخواست اعتبار نکند، بانکها با سنجشی که انجام می دهند به مشتریان اعلام می کنند که چنانچه نیاز به وام دارند، درصورت تهیه مدارک خواسته شده و ارائه آنها به بانک تسهیلات موردنظر در اختیارشان قرار داده شود.
در حال حاضر مدل ها و روش های مختلفی برای اعتبارسنجی مشتریان بانک ها وجود دارد که هر یک از آنها مبتنی بر الگوهای خاصی است. مدلهای موجود در نهادهای بین المللی اعتبارسنجی و رتبه بندی بر اساس معیارها و شرایط اقتصاد روز دنیا و فضای حاکم بر اقتصاد و محیط کسب و کار جهان می باشد. ایجاد تعادل میان عرضه و تقاضا در منابع و مصارف، مدیریت و کاهش مطالبات معوق و رهایی از سیستم وثیقه محوری از جمله مسائلی است که ضرورت و نیاز پیاده سازی نظام رتبه بندی و اعتبارسنجی را در سیستم بانکی بیش از سایر مسائل نمایان می سازد. از سویی دیگر وجود اطلاعات ناهمگون در بانکها، پایین بودن درجه صحت اطلاعات، تعدد مراکز اطلاعات، تعدد مراکز تولید اطلاعات و فقدان الزامات کنترلی از جمله مواردی است که ایجاد بانک اطلاعات جامع در نظام بانکداری را ضروری می سازد.
رتبه بندی اعتباری یک وسیله آماری است که به منظور تعیین درجه ریسک پرداخت وام به مشتریان به کار می رود. از این طریق تاثیر شخصیت و ویژگی های متقاضیان مختلف بر میزان ریسک و خطا ها مشخص می شود. لذا استفاده از رتبه بندی اعتباری می تواند به بانک برای اعطای تسهیلات با اطمینان بیشتر کمک کند.
از دیدگاه برخی کارشناسان مهمترین عملیات بانکها و موسسات مالی و اعتباری، اعطای تسهیلات به متقاضیان و انجام تعهدات آنان است. این موسسات برای انجام دادن این فعالیت مهم خود ناچار به استقرار یک سیستم کارآمد هستند تا عملیات اعطای تسهیلات در بازارهای رقابتی کنونی هم از کارایی و سرعت لازم برخوردار باشد و هم احتمال عدم بازگشت اصل و فرع تسهیلات اعطا شده که برای تمامی موسسات مالی اعتباری بسیار مهم می باشد، به حداقل کاهش یابد.
تجربه اعطای تسهیلات در موسسات مالی نشان دهنده فرآیندهای تصمیم گیری مشخص است. وقتی معامله آغاز می شود، آیا به متقاضی تسهیلات باید اعتباری ارائه شود؟ تحت چه شرایطی بایستی به متقاضی هرگونه اعتباری داده شود؟ در طول مدت معامله آیا نیازی به مداخله در فرآیند های آن به هر دلیلی از جمله تاخیر در بازپرداخت، عدم پرداخت، تغییر در شرایط بانک، تغییر در شرایط مشتری و … وجود دارد؟ اگر مداخله نیاز باشد، معامله چگونه ادامه می یابد؟ (اصلاح شرایط تقسیط، زمان بندی مجدد، اقدام قانونی و…)
از دیدگاه «توماس» روش های رتبه بندی اعتباری مشتریان اولین تصمیم جهت اعطا یا عدم اعطای وام به مشتری جدید است، انتخاب مدل رتبه بندی تعیین می کند که چگونه با مشتری موجود رفتار کنیم. اگر مشتری در بازپرداخت خود تاخیر کرد، موسسه باید چه عکس العملی نشان دهد؟ می توان گفت رتبه بندی اعتباری یک ابزار عینی ارزیابی ریسک است. به طوریکه این سیستم به بانک کمک می کند تا در پرداخت تسهیلات اطمینان بیشتری حاصل کند. از دیدگاه “ریچسون” مزایای رتبه بندی اعتباری عبارتند از: تقویت کنترل مدیریت، کاهش هزینه پردازش فرایند اعطای وام و تسهیل گردآوری داده ها.
بنابراین باید گفت که کاهش ریسک و مخاطرات و استفاده از فرصتها در حوزه بانکداری از مسائل مورد توجه محققان بوده و تحت عنوان اعتبارسنجی اشخاص حقیقی و حقوقی از آن یاد می شود.
آیا بانکها به اعتبارسنجی مشتریان اعتقاد دارند؟
بعضی از بانک های کشور اقدام به تأسیس شرکتی کرده اند که به تهیه گزارش اعتباری می پردازد. این موضوع نشان می دهد که بررسی اعتباری مشتریان و اعتبارسنجی داخلی بیش از گذشته مورد توجه قرار گرفته است. اما آنچه که بسیار لازم به نظر می رسد توجه به این مسئله است که حتی با وجود سامانه جامع و ملی اعتبارسنجی و وجود رتبه های اعتباری تمام افراد جامعه، تا زمانی که شعب، یا بانک ها رتبه های اعتباری را مبنای تصمیم گیری خود قرار ندهند، این موضوع تأثیر چندانی در کاهش مطالبات غیر جاری نخواهد داشت. بلکه با پیش بینی ها و تدابیر لازم می توانیم با راه اندازی سامانه یکپارچه اعتبار سنجی، روش جذب منابع بانک ها را تقویت نماییم.
رابطه اعتبارسنجی و جذب منابع بانکی
طراحی مدل اعتبارسنجی و پیشبینی ریسک اعتباری مشتریان بایستی به عنوان یکی از موضوعات اصلی فعالیتهای پژوهشی مورد توجه قرار داده شود.
طراحی مدل های اعتبار سنجی شامل مدیریت ریسک نقدینگی، تحلیل وضعیت نقدینگی بانک براساس ارزهای گوناگون ، پیشبینی نیازهای آینده، بررسی روشهای جذب منابع و طراحی ساختار داراییهای بانک میشود.
لذا مدیریت منابع و مصارف و برقرار کردن توازن میان جذب منابع و اعطای تسهیلات از دغدغههای اصلی مدیران بانکهاست و سامانه مدیریت ریسک نقدینگی با ارائه صورت نقدینگی ساختار یافته بانک و ارائه صورت سررسید ساختار یافته بانک و محاسبه شکاف نقدینگی و ارائه نسبتهای آن به کاهش ریسک نقدینگی بانک ها کمک خواهد کرد.
بانکداری الکترونیکی و اینترنتی، میتواند در جذب منابع اثرگذار باشد
حرکت به سوی خدمت نوین و ابداع محصول جدید، یکی از اهداف همه بانکهای ایرانی میباشد. بانکهای کشور ما در مورد بانکداری الکترونیکی و اینترنتی، پیشرفت چشمگیری نداشته اند. هنگامی که شما قصد دارید یک حساب افتتاح نمایید تا اندوخته و درآمد خود را در آن پس انداز کنید و سود مناسبی دریافت نمایید تحقیق میکنید، اما پس از بررسی متوجه میشوید که کلیه بانکها مشابه عمل میکنند ، پس به ناچار شعبهای که به محل سکونت شما نزدیکتر است را انتخاب میکنید.
بانکهای ایرانی گاهی اوقات اقدام به ارائه خدمات جدید در بانکداری الکترونیک مینمایند تا علاوه بر رفع نیازهای مشتریان سود مناسبی را نیز عاید بانک کنند. اما تولید یک محصول به همین سادگی نیست، چرا که برای تولید آن مراحل متعددی باید طی شود. از زمان پیدایش ایده نو تا مرحله مطالعه و ارائه به مشتریان باید بررسی کارشناسی زیادی انجام شود اما بانکهای ایرانی پس از معرفی یک خدمت نو به تبلیغ آن میپردازند و مشتریانی که اقدام به استفاده از طرح نو مینمایند، اغلب در استفاده از طرحها با مشکلاتی از قبیل بیاطلاعی کارکنان از سیستم، خرابی دستگاههای خودپرداز، عدم رسیدگی به شکایات، تقلید و کپی کاری بانکها از یکدیگر مواجه میگردند.
پس لازمه ارائه یک خدمت جدید در بانکداری الکترونیک و مدرن، در ابتدای امر تحقیق و پژوهش کافی جهت از بین بردن شکاف های احتمالی است تا مشتریان با اشکالات و شکاف های سیستمی مواجه نشوند. بدیهی است در صورتی که مشتریان از خدمات جدید بانک رضایت داشته باشند، مطمئناً بانک در جذب منابع توفیق خواهد داشت.
بهترین روش جذب منابع (سپرده) در بانکها چیست؟
آیا می توان تکریم ارباب رجوع را با شناخت بازار اطراف شعب و تبلیغات مناسب و همچنین گفتگو و تبادل نظر با کسبه و کارمندان و بخشهای مختلف اقتصادی محلی به راحتی نسبت به جذب منابع اقدام کرد. اما در واقع بهترین وکم هزینه ترین روش جذب مشتری برای بانکها تبلیغات دهان به دهان از طریق مشتریان بانک هاست. تجربه ثابت کرده که مشتریان قدیمی راضی از خدمات بانک به اندازه چندین مشتری جدید سود آور و موثرتر می باشد چون مشتری قدیمی دیگر باسازمان انس گرفته و سازمان را خوب می شناسد.
همچنین نقش مدیریت و نیروی انسانی یکی از عوامل مهم جذب سپرده است و دیگر مدیریت سنتی و پشت میز نشینی جواب نمی دهد. درکشورهای غربی هنگامی که شعبه با ازدحام مراجعه کننده مواجه است سایر مسئولین شعب و حتی رئیس شعبه باید وظایف عادی خود را رها کرده و خود نیز به امورمشتریان بپردازند و پشت باجه پاسخگوی مشتریان باشند و در مجموع رمز اصلی برای جذب بیشتر سپرده ها جلب اعتماد و اطمینان مردم در مورد خدمات بهنگام می باشد.
چیزی که برای مشتریان اهمیت دارد، سرعت و روش ارائه سرویس و خدمات و همچنین برخورد همراه با احترام و صداقت کارکنان بانک است. بانکها برای کارآمد شدن، نیازمند داشتن اطلاعات کافی از درک علائق و خواسته ها و توسعه روابط بالا با مشتریان هستند یا آنکه برای استحکام بخشیدن به روابط خود با مشتریان باید به تعاملات اجتماعی و شخصیتی مشتریان اهمیت زیادی بدهند و با ملاقاتهای متعدد و دعوت از مشتریان و مشاوره صحیح و به موقع و تشریح خدمات نوین بانکی و بالا بودن سطح این خدمات را به مشتری به طور آسان و راحت تا زمانی که مشتری متوجه آن بشود ادامه داده و هرگز فکر نکند که مشتری قبلاً اطلاع دارد و می داند. بیشتر مشتریان بانکها به دلیل بی توجهی و بی تفاوتی کارکنان بانکها علی الخصوص مدیریت شعبه قطع ارتباط می کند. مشتری همیشه می خواهد مورد توجه مسئولین شعبه قرار گیرد و هیچ گونه نگاه سردی را پذیرا نیست.
بررسی عوامل و مؤلفه های مؤثر بر جذب سپرده
نظام بانکی در اقتصاد کشور مسئولیت بسیار سنگینی دارد و یکی از مهمترین ارکان اقتصادی کشور محسوب می شود. هر اقتصاد پولی دارای سیستم مالی می باشد و بانکها رکن اساسی این سیستم هستند، تداوم حیات بانکها منوط به جذب سپرده می باشد. این بررسی به مطالعه عوامل موثر بر تجهیز منابع (جذب سپرده) می پردازد.
موفقیت در جذب منابع مالی ، عامل موفقیت در سایر زمینه ها است.
یکی از مهمترین نهادهایی که در جامعه امروز وجود دارد بانک است. بانکها امروزه به صورتی در زندگی روزمره افراد جامعه قرار گرفته اندکه تصور زندگی بدون بانک محال به نظر می رسد. بانک که با مفهوم پول گره محکمی خورده است به سان قلبی می ماند که در رگهای جامعه پول را به جریان می اندازد. هر گونه تغییر و نابسامانی این قلب می تواند جامعه را فلج کند. تجهیز منابع همواره اصلی ترین وظیفه سیستم بانکی بوده است و بانکها وجوه مازاد را جمع آوری و با دادن وام به متقاضیان وظیفه سنتی خود یعنی واسطه گری میان سپرده گذاران و وام گیرندگان را ایفا میکنند. معمولا در فعالیتهای یک بانک جذب منابع مالی از اهمیت بسیاری برخوردار است زیرا موفقیت در این زمینه می تواند عامل موفقیت در سایر زمینه ها باشد در واقع جذب سپرده، محور و ستون عملیات بانکداری را تشکیل می دهد و انجام سایر وظایف و عملیات بانکی منوط به جذب سپرده است. به عبارتی این وظیفه اساسی مقدم بر سایر وظایف بانکی می باشد. جذب منابع مالی برای هر بانک و سیستم بانکی به عوامل درون سازمانی و برون سازمانی وابسته است لذا شناخت این عوامل و میزان تاثیر گذاری هر کدام از آنها برای موفقیت در این زمینه مهم و اساسی است.
تجهیز منابع پولی از همان ابتدا که بشر به زندگی اجتماعی روی آورد و به داد و ستد و مبادله کالا پرداخت آغاز شد و همواره اصلی ترین وظیفه سیستم بانکی بوده است. در عصر حاضر موسسات مالی و بانکها برای تجهیز منابع مالی نیاز به تغییرات اساسی در محصولات و خدمات خود دارند و با خدمات ساده و ساختار سنتی بانکداری و واسطه گری نمی توانند در عرصه های جهانی به تجهیز منابع بپردازند. در بانکداری نوین، بانکها در زمینه های مالی غیر بانکی خدمات متعددی به مشتریان ارایه می دهند و ارایه خدمات نوین مانند بانکداری سرمایه گذاری، انجام امور بیمه، مسکن و تولید باعث شده منابع جدیدی به بانکها سرازیر شود.
در نظام بانکی ایران تجهیز منابع با توجه به قوانین بانکداری اسلامی از دو طریق صورت می پذیرد:
۱- از طریق جذب سپرده های قرض الحسنه جاری و پس انداز که منابع مالکانه نامیده می شود.
۲- از طریق جذب سپرده های مدت دار که منابع وکالتی نامیده می شود.
مولفه های تاثیر گذار بر تجهیز منابع بانکی و اخذ سپرده ها
فن آوری اطلاعات و ارتباطات
در بخش بانکداری نوآوری های جدید مانند پول الکترونیکی، پایانه های انتقال، دریافت و پرداخت اتوماتیک، بانکداری مجازی بانکداری اینترنتی لحظه ای تحول عظیمی را در این بخش ایجاد کرده اند و باعث ارتقای کارایی بهره وری، سرعت در برقراری ارتباطات، و کاهش هزینه های عملیاتی برای بانکها شده اند. لذا بانکها برای کسب مزیت رقابتی در عرصه بازارهای مالی برای جذب منابع مالی جدید باید بیشاز پیش از بانکداری الکترونیکی و تکنولوژی مربوطه استفاده نمایند.
تنوع خدمات بانکی
بانکها برای ارایه خدمات نوین و محصولات جدید نیاز به بازاریابی نوین علمی دارند. شناسایی مشتریان و نیازهای متنوع آنها با بازاریابی نوین امکان پذیر است. در بانکداری نوین، بانکها برای شناسایی مشتریان و نیازهای آنها دست به بازاریابی تک به تک بر اساس داده ها می زنند. با بازاریابی مناسب و علمی می توان استراتژیهایی را به کار برد که محصول مناسب را در زمان مناسب با ابزاری مناسب به مشتری ارایه دهند.
نرخ سود پرداختی به سپرده ها
سپرده گذاری مردم نزد بانکها از دو لحاظ اهمیت دارد:
۱- پولی که مردم به بانکها می سپارند توان اعطای تسهیلات بانکها را افزایش می دهد لذا بانکها می توانند از محل منابع جمع آوری شده تسهیلات بیشتری در امور تولیدی و سرمایه گذاری اعطا کنند.
۲- وقتی مردم ترجیح دهند پول خود را نزد بانکها نگهداری نموده و کمتر برای خرج کردن آن اقدام نمایند از حجم پول در گردش کاسته شده که این امر علاوه بر کاهش احتمال سرقت، باعث کاهش نرخ تورم و در نتیجه افزایش توان خرید مردم می گردد.
مطلوبیت محل استقرار و محیط داخلی شعب بانکها
یک محیط خوب می تواند بر رشد ارزشهای کارکنان و افزایش بهره وری آنان اثر گذار باشد با متنوع شدن خدمات بانکی، سازماندهی محیط کار و ایجاد محیط آرام و بهره ور در سازمانها بصورتی که منجر به فعال شدن بیشتر نیروی انسانی ، شادابی آنها، کاهش افسردگی ها، رشد خدمات مثبت و در نهایت دستیابی به بهره وری مورد نظر شود ضروری به نظر می رسد.
مکان استقرار شعب بانکها و موسسات مالی با رعایت موازین و ضوابط امنیتی و حفاظتی، محرک مهمی در جذب مشتریان است و بازاریابان بانکی باید آنرا به دقت مورد بررسی و ارزیابی قرار دهند. بنابراین بانکها برای احداث شعب نیاز به ارزیابی علمی و امکان سنجی دقیق دارند واقع شدن شعب یک بانک در فاصله زمانی و مکانی مناسب یا استقرار شعب بانک در اماکن مهمی مانند شهرکهای صنعتی، مسکونی و اماکن تجاری و یا در نزدیکی پارکینگهای عمومی از جمله پارامترهای تاثیر گذار بر سپرده گذاری مشتریان بانک هستند.
کیفیت خدمات بانکی
خدمات با کیفیت، خدماتی هستند که بتوانند نیازها و خواسته های مشتریان را بر آورده سازند. در بانکها و موسسات مالی عوامل متعددی بر کیفیت خدمات بانکی تاثیر می گذارند از جمله میزان نرخ بهره بانکی، سیستم های نظارتی و رسیدگی به شکایات، اطلاع رسانی دقیق به مشتریان، سرعت و دقت خدمات ارایه شده، ادب و تواضع کارکنان در برخورد با مشتریان ، رازداری و امانت داری در خصوص اطلاعات مشتری همگی باعث جذب بیشتر منابع مالی می شود.
آیا جذب منابع در بانک ها با مشتری مداری رابطه مستقیمی دارد؟
برای پاسخ مثبت به این سوال بایستی به عوامل زیر اشاره نمود.
اصلاح تصویر ذهنی مشتری
در بازاریابی نوین باید ابتدا تصویر ذهنی مورد انتظار مشتری را شناسایی کرده و سپس خدمات خود را بر آن اساس تدارک دیده و تبلیغ نمود. این کار در ابتدا به تحقیقی جامع در راستای فهم تصویر ذهنی فعلی مشتری نیاز دارد. در مرحله بعد باید بهترین تصویری که ما را به هدفهای بازاریابی از پیش تعیین شده نزدیک می کند، ترسیم شود و در مرحله سوم با استفاده از ابزارهای بازاریابی سعی شود تا تصویر ذهنی مشتری به تصویری که هدفهای ما را در بر دارد نزدیک کرد. مثلا اگر ما می خواهیم تا چند سال آتی نخستین بانک از لحاظ انتخاب مشتری باشیم، باید در این مورد تحقیق کنیم که معیارهای مشتریان برای انتخاب بانک برتر چیست. بنابراین این عوامل را در صورت وجود تقویت و یا در صورت عدم وجود باید ایجاد کنیم.
افزایش خدمات بانکداری الکترونیک
امروزه ۶۰ درصد مراجعات فعلی مردم به بانک برای مبادله پول نقد است، بنابراین باید از ابزارهای الکترونیک برای افزایش رضایت مشتریان و تلاش در راستای فراهم کردن رفاه آنها به گونه ای کارا بهره برد. زیرا امروزه ابزارهای جدید توانسته اند بیشتر در جلب نظر مشتریان موفق باشند، از جمله تلفن همراه و پیام کوتاه. بازاریابی تلفنی یکی از کانالهای بازاریابی مستقیم است. مزایای این عامل سرعت انتقال پیام به بازار هدف با وجود ارسال به تک تک مشتریان و مخاطبان و تحقق بازاریابی تک به تک، هزینه پایین در برابر سایر رسانه ها با وجود امکان ایجاد بازاریابی ویروسی (در صورت جذابیت برای فرد به دیگران ارسال می کند) است. همچنین توسعه شبکه های اتوماسیون بانکی و اینترنتی نیز باید در اولویت قرار گیرد. به ویژه در آستانه واگذاری به بخش خصوصی و ورود به عرصه رقابت جدی تر، توجه به سازمانهای کارگزاری مثل بیمه، معاملات، بورس و … ضروری است. در حال حاضر صنعت فناوری اطلاعات متغیرترین صنعت در دنیاست و بانک نیز به عنوان مهمترین نهاد فعال در خدمات مالی باید بیشترین توجه خود را به این سمت منعطف سازد.
اختصاص منابع کمتر به مشتریان بیشتر
در حال حاضر مشتریان، بانکها و موسسات خصوصی را برای دریافت تسهیلات، به بانکهای دولتی ترجیح می دهند. بنابراین بانکها و موسسات خصوصی با توجه به این سیاست توانسته اند با وجود سابقه اندک خود منابع و مشتریان فراوانی را فراخوانند. همچنین بانکها و موسسات خصوصی مطالبات کمتری از سیستم بانکی دارند. البته با در نظر گرفتن سهم بیشتر بانکهای دولتی از تسهیلات سیستم بانکی، می توان این گونه استدلال کرد که ارائه تسهیلات بیشتر منجر به ایجاد مطالبات بیشتر شده است. از طرفی با توجه به اینکه سرانه تسهیلات به شعبه در بانکهای خصوصی بیشتر از دولتی است، این گونه می شود که بخش عمده تسهیلات ارائه شده در بانکهای دولتی، شامل تسهیلاتی است که بیشتر از اندازه شعب بوده و در مدیریت شعب یا اداره کل اعتبارات مورد بررسی و کارشناسی قرار می گیرد، بنابراین در صورتی که این تسهیلات وصول نشوند به سبب زیادی مبالغ، میزان مطالبات را افزایش داده، بانکهای دولتی را در مقایسه با بانکهای خصوصی از نظر مطالبات در جایگاه بالاتری قرار می دهد و افزایش ناکارایی و کاهش بازدهی، به سبب عدم تخصیص بهینه منابع می شود. از طرفی در بانکهای خصوصی، با توجه اینکه سرانه تسهیلات شعب نسبت به بانکهای دولتی بیشتر است، می تواند حاکی از این مطلب باشد که آنها تسهیلات را با مبالغ کمتر و به تعداد بیشتری از مشتریان ارائه می کنند، شاید همین موضوع سبب رشد آنها در راستای مشتری مداری است.
افزایش سرعت خدماتدهی
برای جلب نظر مشتری، کاستن از شکاف زمانی تصمیم گیری تا اجرا و ارائه خدمات دهی سریع می تواند موثر باشد. به عنوان مثال یک مشتری با توجه به شرایط اقتصادی و مزیت های ایجاد شده، در یک دوره زمانی نیاز فوری به منابع مالی پیدا می کند و بانک را گزینه اول برای رفع نیاز خود می داند ولی زمانی که می بیند برای گرفتن این منابع باید علاوه بر گذراندن بوروکراسی و فرایند گسترده اداری، زمان طولانی منتظر باشد و چه بسا به دلیل هدر رفتن زمان، زمینه سرمایه گذاری از بین برود، نه تنها برای فعالیت اقتصادی خود به آن بانک اعتماد نمی کند، بلکه در بین همکاران خود نیز نوعی تبلیغ منفی انجام داده، زمینه ورود مشتریان دیگر را نیز از بین می برد. از این رو پیشنهاد می شود که در راستای جلب رضایت مشتری، مشتریان فعال شناسایی و در صورت درخواست آنها و زمانی که فوریت مسئله برای بانک قطعی شده پرونده اعتباری آنها به سرعت و با زمان کمتری نسبت به سایر پرونده ها بررسی شود، تا مشتری بتواند از این منابع در جهت هدف های خود استفاده کند. همچنین شناسایی این مشتریان می تواند به صورت تشویقی باشد. مثلاً پرونده مشتریان دائمی بانک که مطالبات معوق نداشته و از نظر بانک خوش حساب محسوب می شوند، به نوعی متمایز شود که در صورت لزوم، فوریت مسئله در رابطه با آنها رعایت شود.
در ادامه مواردی که رابطه مستقیم با جذب منابع مالی دارند به اختصار نام برده می شوند:
– اطلاع رسانی دقیق شرایط بانک به مشتریان
– استفاده از تبلیغات متفاوت و جذاب
– تکریم ارباب رجوع
– استفاده از روشهای متفاوت در شرایط متفاوت
– خدمات مشاوره ای به مشتری
– دقت و سرعت مناسب کارکنان بانک
– تخفیف یا حذف کارمزد
– برنامه ریزی برای مشتریان آینده
– بیمه خدمات بانکی
– صندوق امانات
– شرایط ویژه برای سپرده بلند مدت
– امکانات ویژه برای مشتریان ارزنده
– سهیم ساختن مشتریان در سهام بانک
– افزایش سقف برداشت از خودپردازها
آشنایی با “بانکداری شرکتی” اهداف و مزایا
بانک ها به عنوان یکی از ارکان اصلی اقتصاد نقش مهمی در پیشرت صنعت و تجارت برعهده دارند به نحوی که اگر حمایت بانک ها نباشد چرخ اقتصاد و صنعت اگر نایستد به سختی به حرکت در خواهد آمد.
بانکداری تجاری و شرکتی از مهمترین عواملی است که بانک ها را به عنوان یک شریک تجاری مطمئن در کنار مراکز مهم تجاری قرار می دهد.
بانکداری شرکتی
بانکداری شرکتی یک مدل کسب و کار و استراتژی کلان و پیچیده و نظاممندی است که تلاش دارد کلیه نیازهای مشتریان شرکتی که نیازهای بانکی بسیار متفاوتی با دیگر بخشهای مشتریان دارند را با بهرهگیری از ساختار، مدلها و فرآیندهایی کاملا متفاوت از گذشته، پاسخ دهد.
بانکداری شرکتی، با تمرکز بر شناخت مشتریان شرکتی، در تلاش است تا با تکیه بر تمایزهای حاصل از استراتژیهای مشتری مدارانه، ساختار منعطف، تخصص و تعهد بانکداران مجرب خود و نیز فرآیندها و سیستمهای منحصر به فرد، در جایگاه یک شریک تجاری معتمد و کارآمد نقشآفرینی کند.
بانکداری شرکتی تلاشی فراگیر برای تمرکز بر نیازهای مشتریان شرکتی و خلق راه حل های بانکی و مالی متناسب برای پاسخگویی موثر و دقیق به آنها است. در بانکداری شرکتی علاوه بر ارایه خدمات تسهیلات و تعهدات، مدیریت دریافت ها و پرداختها و …، خدماتی مانند مدیریت ریسک، مدیریت نقدینگی، روش های تامین مالی و خدمات مشاوره ای نیز به مشتریان بانکداری شرکتی ارایه می گردد.
اهداف و خط مشیها
– پیشتازی و نوآوری در ارایه محصولات و خدمات کامل و متنوع بانکی در حوزه بانکداری شرکتی با هدف ارزشآفرینی بیشتر برای مشتریان
– افزایش سرعت، دقت و کیفیت در ارایه خدمات مورد نیاز مشتریان شرکتی
– کمک به کسب و کارها برای رشد و توسعه از طریق مدیریت منابع مالی
– بهبود ارتباطهای کاری سازنده و یادگیرنده
– فراهم آوردن امکان ارایه خدمات تخصصی و اختصاصی به هر یک از مشتریان شرکتی
– بهینهسازی ترکیب داراییها و بدهیهای مشتریان شرکتی به منظور مدیریت ریسک
– کمک به کسب و کارهای کشور برای کاهش مستمر مطالبات خود
– انجام مشاورههای تخصصی در حوزههای بازاریابی، حقوقی، مالیاتی و غیره
مشتریان بانکداری شرکتی
کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی با استناد به صورت های مالی حسابرسی شده که دارای فروشی بیش از ۵۰ میلیارد ریال در سال هستند و یا حداقل ۳۰ میلیارد ریال تسهیلات استفاده نموده و یا می نمایند و یا دارای منابع بیش از ۵۰ میلیارد ریال می باشند، در زمره مشتریان بانکداری شرکتی قرار می گیرند.
شرکت های جدیدی که در آستانه شروع فعالیت قرار دارند با توجه به صنعت، سرمایه اولیه و برنامه های توسعه ای و رشد، بازارها و … بررسی شده و براساس پیش بینی فروش طی ۳ سال آتی در طبقه بندی فوق قرار می گیرند.
بانکداری شرکتی خدمات خود را با هدف همراهی و کمک به شرکتهای مذکور برای تحقق اهداف توسعه ای ارایه می نماید.
بانکداری اجتماعی آینده محور است
بانکداری اجتماعی، بانکداری است که با هدف مسئولیتهای اجتماعی راهاندازی شده و صرفاً به دنبال بانکداری تجاری نیست.
بانکهای اجتماعی در لغت به معنی بانکهایی با وجدان تعریف شده اند. این بانکها روی فعالیتهای اجتماعی، فراهم کردن فرصتهایی برای محرومان، حمایتهای اجتماعی، حفظ محیطزیست و رعایت اصول اخلاقی تمرکز کردهاند. این بانکها تلاش میکنند در فعالیتهایی سرمایهگذاری کنند که موجب بهبود شرایط کل جامعه میگردد و به دنبال ایجاد انتفاع برای عده معدودی از افراد جامعه نیستند. این امر بدین معنی است که تصمیمگیری بانکهای اجتماعی با بررسی ثبات اجتماعی و اقتصادی جامعه انجام میگردد. سرمایه گذاریهای باثبات و روشهای وام دهی از جمله مواردی هستند که این بانکها به کار میگیرند و به وسیله آن موجب ایجاد کیفیت بهتری از زندگی برای بیشترین افراد جامعه میشوند. تفاوت عمده میان بانکهای تجاری و بانکهای اجتماعی در این است که وقتی بانکهای تجاری به دنبال حداکثر کردن سود خود هستند، بانکهای اجتماعی در ابعاد مختلفی از جمله سود، مردم، محیط زیست و غیره عمل میکنند. بانکهای اجتماعی در عین حال که به کسب سود اهمیت میدهند، به صورت موازی به ارتقای شرایط اجتماعی جامعه نیز اهمیت میدهند. به عبارت دیگر بانکهای اجتماعی هنگام قرض دادن وجوه با کمترین کارمزد، شرایط اقتصادی مردم را نیز درنظر میگیرند. بانکهای اجتماعی در اروپا با توجه به مسئولیت اجتماعی خود تسهیلاتی با نرخ سود پایینتر از بانکهای عادی اعطا میکنند و به افراد و پروژههایی که موجب ارتقای شرایط جامعه میشوند، تسهیلات مناسب پرداخت مینمایند.
بانکداری اجتماعی فصل نوینی از بانکداری است که راهنمای همه بانکداران برای اخذ تصمیماتی است که اهداف اقتصادی و اجتماعی را به هم گره میزند. بانکداری اجتماعی معرف آن دسته از فعالیتها، محصولات و خدمات بانکی است که به توسعه اجتماعی و انسانی امروز و فردای جامعه کمک میکند. در بانکداری اجتماعی در عین حالی که پاسخگویی به نیازهای واقعی امروز مد نظر است؛ به پایداری و دوام اجتماعی، فرهنگی و زیست بوم جامعه نیز توجه میشود. در بانکداری اجتماعی هر فعالیتی که از سوی بانکها انجام میپذیرد، بر پایه خلق بازدهی چندگانه است؛ یعنی بازدهی که در آن سود حاصل از فعالیتها و مبادلات پولی نه هدف نهایی، بلکه لازمهای برای رسیدن به مقاصدی بالاتر است؛ بانکداری اجتماعی افق تازهای برای تحقق عدالت اجتماعی است؛ بانکهایی که از این منظر به کار بانکداری میپردازند به مسئولیت خود در قبال پول و سود آوری آگاهانه مینگرند. در واقع بانکداری اجتماعی برای بانکهایی که با تصمیمات و رفتارهای اشتباه خود به منافع جامعه آسیب زده و اعتماد اجتماعی را سلب میکنند به مثابه یک عامل بازدارنده عمل نموده و یک مسیر ارزش محور بانکداری را تشریح میکند که علاوه بر تاثیرات مثبت اجتماعی و زیست محیطی، ثبات اقتصادی را در دل خود دارد.
هرچند بانکداری اجتماعی سابقه طولانی و موفقی داشته است، ولی هیچگاه تا این حد مهم و مورد توجه نبوده است. پس از مواجهه با بحران اقتصادی اخیر و عوارض ناشی از آن این موضوع اهمیت بیشتری پیدا کرد. بیشتر بانکهای اجتماعی از این بحران اقتصادی خارج شدند. این بانکها نه تنها از این بحران آسیب ندیدند بلکه نسبت به قبل از بحران اقتصادی قویتر و بزرگتر شدند. در فاصله سالهای ۲۰۰۷ تا ۲۰۱۰ بانکهای اجتماعی با داشتن نرخ رشد سالانه بیش از ۳۰ درصد، از موفق ترین بانکهای دنیا بودهاند، در حالیکه در این دوره بیشتر بانکها بخاطر بحران اقتصادی جهان، دچار مشکلات عدیدهای شده بودند. در این دوره ۷ میلیون آمریکایی و ۲ میلیون اروپایی شغل خود را از دست دادند و حدود ۱۰ میلیون نفر از نظر اقتصادی زیر خط فقر قرار گرفته و بسیاری از خانوادهها خانههایشان و بسیاری از افراد پساندازهایشان را از دست دادند. بازسازی جهانی تاثیرات بحران سالها بطول میانجامد. در نتیجه بحران اقتصادی مشخص گردید که بانکداری اجتماعی و بطورکلی تامین مالی اجتماعی به رویکرد مهمیدر میان مشتریان اروپایی مبدل شده است. در واقع بانکهای اجتماعی اروپا برندگان بزرگ بحران بودند. این بانکها در طول سالهای ۲۰۰۷ تا ۲۰۱۰، دارایی خود را دوبرابر کردند. رویکرد بانکداری اجتماعی، خواستار تغییرات بنیادین در اصول سیستم بانکداری نیست، بلکه بانکداری اجتماعی برخی از ویژگیهای مهم و مطرح سیستم بانکی را ارتقا میدهد و همانطور که اشاره شد نقطه تمرکز آن فقط سود نیست بلکه تمرکز آن روی سه بخش سود، مردم و محیط زیست است.
ویژگیهای بانکهای اجتماعی
۱- مسئولیت پذیری: بانکهای اجتماعی مشتریان خود را میشناسند. آنها به مسئولیت متقابل اهمیت میدهند و از وام گیرندگان انتظار دارند تسهیلات دریافتی را درجهت بهبود شرایط اجتماعی استفاده کنند. بانکداران اجتماعی میخواهند وجوهشان بصورت عقلانی و اخلاقی سرمایه گذاری شود.
۲- شفافیت: برخلاف بسیاری از بانکهای تجاری، بانکهای اجتماعی میدانند که وجوهی که به مشتریان خود وام میدهند، در چه مسیری استفاده میشود. آنها به دنبال تاثیرگذاری سرمایهگذاری خود روی بخش بزرگتری از جامعه هستند. از جمله موارد سرمایهگذاری بانکهای اجتماعی میتوان به سرمایهگذاری در زمینههایی که به ارتقای سطح زندگی آحاد جامعه، ایجاد زمینه زندگی بهتر برای تمام اقشار جامعه، حفاظت از محیط زیست کمک میکند و … اشاره نمود.
۳- ثبات و پایداری: در حالیکه بیشتر بانکهای عادی روی سود در دورههای کوتاه مدت متمرکز شده اند، بانکهای اجتماعی بر خلاف این امر روی سودهای بلندمدت از جمله توسعه اجتماعی، زیست محیطی، فردی و سرمایهگذاری روی پروژههای کوچک که اثرات مثبت اجتماعی آن مشخص است، تمرکز کرده اند.
جمع بندی
در مبحث حاضر، سعی شده است تا عوامل مؤثر در راستای بهبود عملکرد و روان سازی حرکت صعودی بانک ها به سوی اهداف از پیش تعیین شده شناخته شوند. مسلماً بانکی می تواند قدرت مانور بیشتری در زمینه اقتصادی و طرح های توسعه ای داشته باشد که عملکرد مثبت و قابل ملاحظه ای نسبت به سایر رقبای خود در سیستم بانکی داشته باشد. امروزه ما در یک دنیای رقابتی نزدیک زندگی می کنیم و این مسئله ایجاب می نماید که بانک ها خدمات نوین روز و متنوعی رادر راستای افزایش قدرت اقتصادی و عملکرد مثبت به مشتریان ارایه نمایند. شاید بارزترین پدیده بانکداری در عصر حاضر، جهانی شدن باشد. بانک ها و مؤسسات مالی در گذشته از طریق انجام عملیات بانکی به جذب منابع مالی می پرداختند، اما در حال حاضر، بانک ها مانند سایر سازمان ها در سطح جهانی دادوستد می کنند. از طرفی، با توسعه روزافزون تکنولوژی وصنعتی شدن کشورها، در جذب منابع مالی بانک ها تغییرات چشمگیری به وجود آمده است، به نحوی که شبکه های اتوماسیون بانکی و بانکداری الکترونیک، یکی از مهمترین راه های تجهیز منابع مالی برای بانک ها و مؤسسات مالی به شمار می روند.
با توجه به مباحث فوق مدیران بانک ها با بکارگیری مدل مفهومی ارایه شده بحث ،در دنیای واقعی و ارایه خدمات با کیفیت تر می توانند سهم منابع خود را نسبت به سایر رقبای بانکی افزایش دهند. البته ارایه صحیح تسهیلات و نظارت دقیق بر مصارف به عنوان ریسک اعتباری می تواند وصول آنها را نیز برای بانک سهل سازد تا متحمل هزینه های مازاد نشود. بانک می تواند با کمک عوامل یاد شده و افزایش دارایی خود با استفاده از شاخص های ارائه شده، کنترل نقدینگی، افزایش مهارت های منابع انسانی، فناوری اطلاعات و تنوع خدمات بانکی، رضایت مشتریان را به سمت خود جلب نماید که این خود نوعی تبلیغات می باشد. در نهایت با توجه به بررسی های به عمل آمده این نتیجه حاصل شد که بانک ها در ایران در زمینه ارائه خدمات بانکداری الکترونیکی با محدودیت های عمده ای مواجه هستند که مهمترین آن ها ضعف فرهنگی مردم در استفاده از خدمات الکترونیکی است. ضمناً بازاریابی لازم جهت محل استقرار و محیط داخلی شعب در موفقیت بانک برای جذب منابع مالی، نقش مؤثری دارد.
بانکها با عملیاتی نمودن بانکداری شرکتی می توانند نقش مهمی در پیشرفت صنعت و تجارت داشته و گام های بزرگی جهت مدیریت ریسک، مدیریت نقدینگی و مدیریت تأمین اعتبار بانک ها برداشته و خدمات متمایزی را به جامعه مشتریان بانکداری شرکتی ارائه نمایند. همچنین بانکداری اجتماعی (بانکداری با وجدان) ابزاری جهت انجام فعالیت های اجتماعی و فراهم ساختن فرصت هایی برای محرومان، حفظ محیط زیست و رعایت اصول اخلاقی بوده و تسهیلات با مبالغ کمتر را به تعداد بیشتری از مشتریان ارائه می دهد که امر سبب رضایتمندی مشتریان در سطح وسیع تری می گردد.
منابع
عباسقلی پور، محسن، عوامل مؤثر بر بهبود عملکرد بانک ها، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، شماره ۱۰۶، خرداد سال ۱۳۸۹٫
صفدری، نفیسه، بازدهی بانک نتیجه بازاریابی و بازاریابی موفق نتیجه تدبیر بانک است، روزنامه دنیای اقتصاد – شماره ۱۸۸۷، تاریخ چاپ : ۱۲/۰۶/۱۳۸۸٫
فدایی مرکیه، وحید، بانک ها برای اعتبارسنجی مشتریان این موارد را باید بدانند، وبسایت خبری تحلیلی اخبار بانک. سال ۱۳۹۳٫
اعتبارسنجی مشتریان هنوز در بانکها رواج ندارد، روزنامه دنیای اقتصاد – شماره ۱۵۱۵ ، تاریخ چاپ:۱۷/۰۲/۱۳۸۷٫
بانکداری اجتماعی چیست؟، روزنامه مردم سالاری نسخه شماره ۳۰۲۳٫