جهان در سال ۲۰۱۴ باز هم ثروتمندتر شده است. این نتیجهگیری اصلی گزارش سالانه شرکت بیمه بینالمللی “آلیانس” است که به تازگی با نام “گزارش ثروت جهان” منتشر شده است. ثروت جهان با کسر قروض از آن، در سال گذشته به حدود ۱۰۰ بیلیون یورو (صد با ۱۲ صفر بعد از آن) رسیده، ۸ درصد بیشتر از سال قبلتر، که دلیل عمدهاش پسانداز بیشتر مردم است.
البته افزایش ثروت به طور عمده روی کاغذ انجام شده، به عبارت دیگر ارزش سهام، به ویژه در چین ترقی فاحشی داشته است. در ماههای آتی، به دلیل نوسان و سقوط در بازار بورس چین، بخشی از این ارزش افزایش یافته سهام دوباره بر باد رفته است.
برخی دادههای گزارش جدید در سالهای گذشته هم تکرار شدهاند، مثلا این که سوئیسیها ثروتمندترین مردم جهاناند. اما در گزارش جدید برخی دادهها جدید و قابل اعتنا هستند:
سرعت انباشت ثروت در آسیا و پیش از همه در چین، از همه جای جهان بیشتر است. این افزایش به ۲۷ درصد رسیده که نسبت به ۱۷ درصد سال پیشتر رشدی چشمگیر را نشان میدهد. مجموعه ثروتهای شخصی در چین در سال ۲۰۱۴ برای اولین بار بیش از ژاپن بوده است.
در اروپا نیز در جریان مقابله با بحران مالی هم شمار سودبران و هم کسانی که ضرر کردهاند بیشتر شده است.
ثروتی که بر باد رفت
گزارش میان ژاپن و سایر کشورهای قاره آسیا تفاوت میگذارد. در حالی که ژاپن کماکان جزو ثروتمندترین کشورهای جهان است (رتبه هشتم)، ولی سرعت رشد ثروت در این سومین اقتصاد بزرگ جهان ۵ / ۳ درصد است که نشانهای از کاهش آن است. در سایر نقاط آسیا رشد ثروت معادل ۱۸ درصد بوده که افزایش چشمگیر ارزش سهام در بازار بورس چین از دلایل اصلی آن است. به عبارتی، شمار هر چه بیشتری از چینیهای وابسته به اقشار میانی با دارایی خود سهام خریدهاند و بر ثروت خود روی کاغذ افزودهاند. اما سقوط ارزش سهام در تابستان سال جاری بخش بزرگی از این ثروت را بر باد داده است.
گزارش میگوید که در سال گذشته برای اولین بار بیش از یک میلیارد نفر در جهان دارای “ثروتی در حد متوسط” بودهاند. “ثروت در حد متوسط” در تعاریف بینالمللی به ثروت خالصی گفته میشود که معادل ۶۱۰۰ تا ۳۶۷۰۰ یورو باشد. شمار اعضای این گروه در ۱۵ سال گذشته حدود ۶۰۰ میلیون نفر افزایش یافته است و بخش اعظم آنها از میان ۵ /۳ میلیارد نفر گروه فرودستتر و از چین بودهاند. قشر متمول جهان اما اندکی لاغرتر شده و شمار اعضای آن از ۴۳۹ میلیون نفر به ۴۲۲ میلیون نفر رسیده است.
آلمان در ۱۵ سال گذشته به لحاظ ثروت خالص شخصی در میان کشورهای جهان پیوسته در رتبه هجدهم بوده است. حفظ این رتبه البته در سالهای گذشته بیش از همه به دلیل نرخ پایین سود بانکی در حوزه یورو بوده که سبب شده قروض کشور با شتاب و میزان کمتری افزایش یابد.
سود پایین بانکی و کاهش ثروت
گزارش یاد شده میگوید که با این همه، سیاست نرخ پایین سود که از سوی بانک مرکزی اروپا به منظور افزایش رشد اقتصادی و بیرونرفت از رکود در حوزه یورو اعمال میشود مسئول روندهای منفی در آلمان و برخی دیگر از کشورهای عضو این حوزه نیز هست. یک مسئول بیمه “آلیانس” که در تهیه این گزارش دست داشته به رسانهها گفته است که بحران اقتصادی و سیاستهای اعمال شده برای برونرفت از آن به ضرر انباشت ثروت تمام شده، به گونهای که در میان ۱۰ کشور با بیشترین ثروت خصوصی تنها نام دو کشور حوزه یورو (هلند و بلژیک) دیده میشود. به خصوص در آلمان، اسلواکی و نروژ ثروتهای شخصی به دلیل نرخ پایین سود متحمل زیان شدهاند. در آلمان ثروت شخصی سرانه معادل ۳۷۰ دلار بوده است.
گزارش ثروت جهان برای اولین بار به محاسبه “ضریب جینی” برای کشورها نیز دست زده است. ضریب جینی نشاندهنده وضعیت توزیع متوازن یا نامتوازن ثروت است. این ضریب در حد فاصل ۱۰۰ درصد و صفر درصد نوسان میکند. به عبارت دیگر، ضریب جینی ۱۰۰درصد به معنای آن است که کل ثروت یک کشور در دست یک نفر انباشت شده و ضریب صفر نشانگر آن است که اهالی یک کشور دارای ثروتهایی برابر هستند. این ضریب در مورد آلمان ۳ / ۷۳ درصد است و در مورد آمریکا و سوئد و بریتانیا به ترتیب ۶ /۸۰، ۹ / ۷۹ و ۷ /۷۵ درصد. در سوئد این ضریب از سال ۲۰۰۰ ثابت مانده، ولی در مورد آلمان افزایش یافته که به معنای افزایش شکاف میان فقر و غناست.
منبع: خبرگزاری آلمان
