حدود ۹۰ درصد از آب استحصال شده از منابع آبی کشور، در حوزه آب کشاورزی مصرف می شود و کمتر از ۱۰ درصد در حوزه آب شرب خانگی و صنعتی مورد استفاده قرار می گیرد که در صورت مدیریت و استفاده صحیح از آب در کشاورزی، می توان آب مورد نیاز بخش خانگی و صنعتی را تامین کرد.
به گزارش خبرگزاری مهر، مدیر مرکز خدمات تخصصی توسعه تکنولوژی سازمان جهاد دانشگاهی صنعتی شریف در این خصوص گفت: بالا بردن راندمان استفاده از آب و جلوگیری از هدر رفت و اتلاف آن مهمترین راه حل کاهش مصرف آب کشاورزی می باشد که با تجهیز زمین های کشاورزی به سیستم های مدرن و نوین آبیاری تا حد زیادی محقق می شود.
وی افزود: در سال های اخیر موضوع بحران آب به صورت جدی مطرح شده است. کشور ما در منطقه نیمه خشک و خشک دنیا قرار گرفته و با بارش متوسط ۲۵۰ میلی متر در سال، منابع آب تجدیدشونده، بسیار محدود و قسمت اعظم آن در چرخه بهره برداری قرار گرفته است. از آنجاکه در حال حاضر در شرایط بحرانی قرار گرفته ایم می بایستی به منظور حل مشکلات آب از برنامه های کوتاه مدت، میان مدت و بلندمدت استفاده کنیم و صرفه جویی و مدیریت آب مورد استفاده در کشاورزی می بایستی از جنبه های مختلف مورد بررسی قرار گیرد.
وی اضافه کرد: بالا بردن راندمان استفاده از آب و میزان محصول براساس هر لیتر و جلوگیری از هدر رفت و اتلاف آن مهمترین راه حل کاهش مصرف آب کشاورزی است. یکی از راه های افزایش بهره وری آب کشاورزی و کاهش تلفات تجهیز زمین های کشاورزی به سیستم های مکانیزه و نوین آبیاری و در عین حال جلوگیری از افزایش سطح زیر کشت است.
علی مهدی زاده با اشاره به اجرای طرح های آبیاری تحت فشار در کشور افزود: از آغاز تا پایان سال ۱۳۹۲ تنها حدود ۱ میلیون و ۳۰۰ هزار هکتار از اراضی کشور تحت پوشش قرار گرفته است که باتوجه به روند اختصاص بودجه های سالانه و تحقق برنامه های فعلی در بهترین شرایط، شاید سالانه ۲۰۰ هزار هکتار از اراضی کشاورزی کشور تحت پوشش قرار گیرد که در این صورت نزدیک به ۱۵ سال آینده می توان امیدوار بود که تمام اراضی آبی کشور به سیستم های نوین آبیاری مجهز شود که این مساله باتوجه به وضعیت منابع آب کشور روند کندی محسوب می گردد که در عین حال می بایستی موضوع عمر مفید طرح های آبیاری تحت فشاری که از ۲۵ سال گذشته اجرا شده است را نیز در نظر گرفت.
وی با اشاره به راندمان سیستم های فعلی آبیاری گفت: موضوع مهمی که در زمینه کاهش تلفات آب در بخش کشاورزی مطرح است، بحث راندمان سیستم های فعلی اجرا شده و یا در حال اجرا می باشد، چرا که ما در اجرای سیستم های آبیاری بارانی انتظار داریم راندمان ۷۰ تا ۷۵ درصدی و در سیستم های آبیاری قطره ای راندمان ۹۵ درصدی تامین گردد، در غیر اینصورت به اهداف خود در اجرای این سیستم ها دست نیافته ایم.
مدیر مرکز خدمات تخصصی توسعه تکنولوژی جهاد دانشگاهی صنعتی شریف با اشاره به دلایل پایین بودن راندمان استفاده از تجهیزات آبیاری مدرن در بخش کشاورزی، عدم آموزش کشاورزان و بهره برداران، کیفیت و عملکرد مناسب لوازم، تجهیزات و ماشین های آبیاری، عدم نظارت صحیح بر بهره برداری و عدم انجام صحیح تعمیر و نگهداری سیستم ها را ازجمله دلایل پایین بودن کیفیت بهره برداری از این سیستم ها ذکر کرد.
وی کمیت و کیفیت منابع آبی، شرایط و ویژگی خاک، طراحی و اجرای سیستم آبیاری را از دیگر دلایل پایین بودن بازده تجهیزات آبیاری در ایران ذکر کرد.
در حال حاضر، مجموعه ای بالغ بر ۱۰۰ هزار صفحه دانش فنی در زمینه انواع ماشین ها و تجهیزات آبیاری تحت فشار که در طول بیش از ۲۰ سال توسط متخصصان جهاد دانشگاهی صنعتی شریف تدوین شده است که در مجموعه جهاد دانشگاهی صنعتی شریف وجود دارد و به عنوان یک منبع فنی و مهندسی معتبر می تواند مورد استناد قرار گیرد.
مهدی زاده با اشاره به تجربه سازمان جهاد دانشگاهی صنعتی شریف و پژوهشکده توسعه تکنولوژی این سازمان در زمینه تجهیزات آبیاری تحت فشار گفت:فعالیت در این زمینه با انجام مداوم آزمون انواع تجهیزات و ماشین های آبیاری و همچنین بازرسی فنی و نظارت بر تولید انواع لوازم و تجهیزات آبیاری مربوط به طرح های آبیاری تحت فشار کشوراکنون نیز در حال اجرا است.
به گفته وی در حال حاضر مرکز خدمات تخصصی توسعه تکنولوژی، بازرسی فنی و کنترل کیفیت انواع لوله های پلی اتیلنی و فلزی مورد استفاده در انتقال آب و اجرای شبکه های آبیاری، ورق های پلیمری ژئوممبرین و ژئوتکستایل، سیستم های کنترل مرکزی (فیلتراسیون)، شیر خودکار یکطرفه، انواع شیرها و اتصالات پلیمری و فلزی، آبپاش ها، ماشین های آبیاری، پمپ ها و سایر تجهیزات مورد استفاده در طرح های مذکور را بر عهده دارد.
مدیر مرکز خدمات تخصصی توسعه تکنولوژی سازمان جهاد دانشگاهی صنعتی شریف با اشاره به برنامه های این سازمان در حوزه آب اظهار داشت: پژوهشکده توسعه تکنولوژی این سازمان، چند موضوع کاری را به عنوان موضوعات کلان و محوری فعالیت های آینده خود در این زمینه در نظر گرفته است که یکی از محورهای اصلی برنامه ریزی شده جهت فعالیت های این مجموعه، موضوع آب است.این مجموعه با ایجاد تیم های چند رشته ای متخصص و فنی متشکل از کارشناسان رشته های مکانیک، متالوژی، آبیاری، پلیمر و شیمی، برق و اتوماسیون، صنایع و مدیریت، مسوولیت اجرای پروژه های مرتبط با این حوزه را نیز بر عهده دارد.
