یک کارشناس مسائل اقتصادی گفت: مهمترین سرمایه همه دولت ها و در همه زمان ها اعتماد مردم است. اینکه ۹۱ درصد مردم علی رغم تبلیغات گسترده برای انصراف، مجددا ثبت نام می کنند به معنای بی اعتمادی به دولت نیست بلکه به معنای این است که سیاست گذاری در این حوزه خاص، سیاست درستی نبوده است.
حسین راغفر استاد دانشگاه و کارشناس مسائل اقتصادی در گفتوگو با خبرنگار شبکه اطلاع رسانی دانا در مورد شیوه ای که دولت برای حذف افراد از دریافت یارانه نقدی در پیش گرفته اظهار داشت: روش درست شناسایی همین خود اظهاری است؛ همه جای دنیا هم روال همین است.
وی افزود: اینکه افراد خودشان بروند درخواست کنند، سپس فرمی را پر کرده و بعد بر اساس آن فرم وضعیتشان ارزیابی شود (به این روش آزمون وسع می گویند)، وسع هر فرد شناسایی می شود که این فرد چقدر توانایی مالی دارد.
استاد اقتصاد دانشگاه الزهرا یادآور شد: نکته ای که وجود دارد این است که آیا این پرسشنامه ای که توسط دولت عرضه شد درست بوده یا نه؟ به این معنی که می تواند دولت را به مقصود و هدف خود برساند؟ متأسفانه این بار هم پرسشنامه هایی که توزیع شد همچون گذشته با اشکال همراه بود.
* فرم های پرسشنامه با اشکالات اساسی روبه رو بود
راغفر با اشاره به اینکه این پرسشنامه ها می توانست به نحو دیگری طراحی شوند، ادامه داد: مشکل اصلی این بود که از هزینه افراد سؤال نشده بود و دوم اینکه ما نیازمند یک سری داده هایی از خانوارها هستیم که احراز آنها و اثبات آنها از جانب دولت نیازمند هزینه نباشد؛ ولی متأسفانه این اتفاق نیفتاد و اطلاعاتی که در حال حاضر جمع آوری شده است برای شناسایی خانوارها کافی نخواهد بود.
وی تصریح کرد: شاید فرم ها اندکی طولانیتر میشد اما حتماً داده هایی که اینگونه بدست می آمد از دقت بالاتری برخوردار و قابل اطمینان تر بود. به طوری که بر اساس آنها می توانستند وضعیت خانوارها را شناسایی کنند و بعد آنها را رتبه بندی کنند سپس بر اساس توانایی مالی که دولت دارد تعیین می شد که دولت به چه افردی می تواند یارانه بدهد.
* ثبت نام ۹۱ درصد مردم برای یارانه نشان از اشتباه در سیاست گذاری دولت است
این کارشناس مسائل اقتصادی خاطرنشان کرد: اینکه ۹۱ درصد مردم برای دریافت مجدد یارانه نقدی ثبت نام کردند از اشتباهات دولت بود؛ اگر دولت قیمت ها را افزایش نمی داد و یا اعلام نمی کرد که قرار است قیمت ها افزایش یابد یا حتی برعکس اعلام می کرد که فعلاً افزایش قیمت نخواهیم داشت در اینصورت بسیاری از افراد برای دریافت یارانه ثبت نام نمی کردند؛ اما وقتی خود دولت رسما می گوید که افزایش قیمت داریم، مردم هم اینگونه استنباط می کنند که برای جبران بخشی از افزایش هزینه هایی که قرار است در آینده ایجاد شود، حتما ثبت نام می کنیم. بنابراین خواست دولت اینگونه اجابت نمی شود.
راغفر اظهار داشت: مهمترین سرمایه همه دولت ها و در همه زمان ها اعتماد مردم است. اینکه ۹۱ درصد مردم علی رغم تبلیغات گسترده برای انصراف، مجددا ثبت نام می کنند به معنای بی اعتمادی به دولت نیست بلکه به معنای این است که سیاست گذاری در این حوزه خاص، سیاست درستی نبوده است.
این استاد دانشگاه گفت: دولت می توانست و هنوز هم می تواند این کار را بکند؛ قیمت ها را دست نزند و این را به مردم اعلام کند. بعد خدماتی را به مردم ارائه دهد که این خدمات خود می تواند اعتماد مردم را جلب می کند. مردم اگر مطمئن شوند که مثلاً خدماتی مثل خدمات سلامتی به آنها رایگان داده می شود یا خیلی ارزان خواهد بود، در این صورت وقتی دولت به مردم می گوید که ما از منابع صرفه جویی شده می خواهیم خدمات دیگری ایجاد کنیم، مردم به دولت اعتماد خواهند کرد.
*دولت باید اعتماد مردم را جلب کند
وی افزود: مردم باور و اعتماد نمی کنند جز به این طریق که تغییرات به شکلی در کیفیت زندگی شان یا سطح زندگی یا زندگی روزمره شان، خودش را نشان دهد. وقتی مسئولان دولتی اعلام می کند که ما ناگزیر هستیم که قیمت ها را افزایش دهیم، مردم هم می گویند حالا که دولت می خواهد قیمت ها را افزایش دهد بنابراین ما هم ثبت نام می کنیم تا بخشی از هزینه هایی که دولت می خواهد به ما تحمیل کند خودش جبران کند. این سیاست غلط دولت بود که این را اعلام کرد.
استاد اقتصاد دانشگاه الزهرا ادامه داد: در حال حاضرکسری بودجه های کلان وجود دارد که لاجرم باید این کسری ها جبران شود؛ یا با افزایش قیمت یا با افزایش مالیات که اینها نیاز به سیاست گذاری های دقیق دارد.
راغفر با اشاره به صحبتهای اخیر وزیر اقتصاد مبنی بر حذف گروههای بالای درآمدی گفت: در مورد صحبت های اخیر وزیر اقتصاد هم بنده چند مدل نقل قول از ایشان خواندم. بنظرم برخی از گزاره هایی که مطرح کرده بودند درست بود. ایشان گفته بودند ما گروه های بالای درآمدی در صورت ثبت نام، اینها را حذف خواهیم کرد؛ اما آیا توان شناسایی این گروها را دارند یا نه؟ ایشان مطرح نکرده بودند که از چه روشی می خواهند شناسایی این افراد را انجام دهند. بنده معتقد هستم این روش که بخواهیم افراد را از بالا شناسایی و حذف کنیم خیلی مشکل است و اگر غیر ممکن نباشد خیلی خیلی مشکل است و در شرایط کنونی با اطلاعاتی که بنده دارم این روش شدنی نیست.
وی ادامه داد: اما اگر شناسایی از پایین انجام شود و خانوارها از پایین بر اساس شدت فقرشان رتبه بندی شوند آن وقت آنهایی که در رتبه هایی پایین تر قرار می گیرند بر اساس توانی که دولت برای پرداخت یارانه دارند قابل شناسایی می شوند.
*در شرایط کنونی اجرای فاز دوم هدفمندی به صلاح نیست
این کارشناس مسائل اقتصادی تاکید کرد: به نظر بنده اجرای فاز دوم در شرایط کنونی با رکود تورمی که داریم اصلا به صلاح نیست و دولت باید افزایش قیمت ها را متوقف کند و اعتماد سازی را از طریق ارائه خدمات و کمک به بخش تولید انجام دهد.
وی افزود: اینکه رئیس جمهور بیان می کنند با اجرایی شدن فاز دوم تورم ناچیزی خواهیم داشت درست نیست و به نظرم اطلاعات غلطی به رئیس جمهور داده شده است و قطعاً فشار تورم تشدید خواهد شد؛ همچنان که تا به حال هم خودش را در بازار ارز نشان داده است.