در سال ۱۹۷۵ که بیشتر میزهای کاری هنوز از ماشین تحریرهای دستی استفاده میکردند، فعالان عرصه تکنولوژی مشغول پیشبینی در مورد آینده کامپیوترها در محیط کار بودند. به عقیده آنها کامپیوترها پتانسیل زیادی برای پردازش کلمات و اتوماسیون نشان میدادند، اما آیا برای استفاده عمومی به اندازه کافی برای کاربران مناسب بودند؟
بر خلاف پیشبینیهای منفی افرادی که در آن زمان از ماشین تحریر استفاده میکردند، همه ما میدانیم که این ماجرا به کجا انجامیده است. حتی سیلی از نوآوریهای دیگر به دنبال آن جاری شده است: اینترنت، ایمیل، گوشیهای هوشمند، Wi-Fi، جیپیاس و بسیاری ابزارهای دیگر.
تکنولوژیهای انقلابی اکنون در چه مسیری قرار دارند؟ در اینجا پنج تکنولوژی را که کارشناسان در حال بررسی آنها هستند و پیشبینی میکنند تا سال ۲۰۲۰ به ابزارهای متداولی در محیط کار تبدیل میشوند، معرفی میکنیم:
۱) رباتهایی به عنوان کارمندان دورکار
وقتی ماریسا میر، مدیر عامل یاهو، در اوایل سال ۲۰۱۳ اعلام کرد هیچ یک از کارمندان این شرکت دیگر حق ندارند دورکاری کنند، سر و صدای زیادی در رسانهها بلند شد. اما در سال ۲۰۲۰ پیشرفتهایی که در سرعت ارتباطات اینترنتی و شبکهای تلفن همراه به وجود میآید، میزان ارتباطات مخابراتی را به میزان قابل توجهی افزایش خواهد داد و تکنولوژی هم متناسب با آن رشد خواهد کرد.
در چنین شرایطی، تکنولوژیهایی مانند «ربات بیم» نقش مهمی ایفا میکنند. این رباتهای دورکار یک و نیم متری دارای صفحه نمایشگری هستند که تصویر ویدوئی یک کارمند دورکار را نشان میدهند. کارمند میتواند از داخل خانه ربات را به هر شکلی کنترل کند و مثلا کاری کند که ربات در کل دفتر کار حرکت کند. میکروفونها و دوربینهایی هم که به آن وصل است، باعث میشود آن کارمند از همه اتفاقاتی که در دفتر میافتد با خبر باشد. با استفاده از این رباتها میتوان در جلسات کاری حضور داشت و با کارمندان در محیطهای کاری مختلف ارتباط برقرار کرد. حتی دو ربات که توسط دو کارمند مختلف از خانه اداره میشوند، میتوانند با هم تعامل داشته باشند و از طریق صفحه نمایش با هم گفتوگو کنند.
اما ممکن است این سوال مطرح شود که نحوه کنترل این رباتها چگونه است؟ طراح ربات بیم میگوید «داشتن اندکی تجربه در بازیهای ویدئویی در این زمینه کمک کننده است. نحوه کار با رباتهای بیم بسیار آسان است و ظرف چند دقیقه میتوانید بر آن تسلط بیابید.»
این رباتها به آهستگی اما به طور پیوسته جای خود را در محیطهای کاری ما، به خصوص در کارهای خدماتی باز میکنند. به عنوان مثال، یکی از اولین موفقیتهای این رباتها در محیط بیمارستان و پرستاری در منزل بوده است.
البته مشکلاتی هم که ممکن است برای کنترل این رباتها وجود داشته باشد، به ساختار آنها بستگی دارد. اینکه آیا ربات باید دری را باز کند؟ از پلهای بالا برود؟ بین چندین ساختمان رفت و آمد کند؟ آیا در همه نقاط امکانات Wi-Fi وجود دارد؟ و در نهایت اینکه قبل از تمام شدن شارژ و خاموش شدن ربات، امکان شارژ مجدد آن وجود دارد؟
به هر حال، باید به یاد داشته باشیم که وارد صنعت جدیدی میشویم. تعدادی از این رباتها در چند سال گذشته وارد بازار شده و چند ربات دیگر هم در آستانه ورود به بازار هستند.
۲) سنسورهایی که در همه جا حضور داند
در حال حاضر، ما میتوانیم به اپلیکیشنهایی برای تشخیص صدا یا اعصاب صورت دسترسی داشته باشیم. اما حداقل طبق اعلام مرکز تصورگرایی مایکروسافت، در سال ۲۰۲۰ این تکنولوژی پیشرفت خواهد کرد و در همه جا حضور خواهد داشت. این مرکز تابلوی اعلان تحقیقات شرکت مایکروسافت در مورد دادههای بزرگ، کنترل زبان بدن و فراگیری ماشین است.
به عنوان مثال، طی یک مکالمه تلفنی، سنسور تشخیص صدا در پشت زمینه دائما کار میکند تا مفهوم مشخصی را که مد نظر ما است پیدا کند و آن را برگزیند؛ مثلا اگر در مکالمه به تاریخ جلسهای اشاره شود، سنسورها آن تاریخ را ثبت کرده و به تقویم گوشی شما اضافه میکنند. از این تکنولوژی میتوان در ترجمههای همزمان هم استفاده کرد.
همچنین دیگر لازم نیست برای ابزارهای شخصی مانند کامپیوتر یا موبایلتان پسوورد بگذارید، چون سنسورهای تشخیص اعصاب صورت فقط به شما اجازه استفاده از دستگاه را میدهند و با شناسایی غریبهها، امکان استفاده از دستگاه را به آنها نمیدهند.
۳) پرینت سه بعدی
اگر در کارتان با طراحی سروکار دارید، به زودی دستگاه پرینتر سه بعدی روی میز کارتان قرار خواهد گرفت. این تکنولوژی اشیاء سه بعدی را با استفاده از موادی مانند پلاستیک، به صورت لایه به لایه و بر اساس طرحی که وارد کامپیوتر شده تولید میکند.
این دستگاه به طراحان اجازه میدهد مفاهیم مد نظر خود را دقیقا در پشت میزشان الگوسازی کنند و بنابراین میتوانند از یک طرح چند الگو بسازند و خطاهای طراحی خود را سریعتر شناسایی کنند. همچنین با استفاده از این دستگاه میتوان اشیایی مانند اندامهای مصنوعی را با قیمتی ارزانتر از روشهای قدیمی تولید کرد.
اولین پرینتر سه بعدی در سال ۱۹۸۴ تولید شد، اما با آغاز قرن ۲۱ فروش این دستگاه رشد زیادی داشته و قیمت آن هم به شدت کاهش یافته است.
تکنولوژی پرینت سه بعدی برای الگوسازی با استفاده از اپلیکیشنهایی در معماری، عمران، طراحی صنعتی، اتومبیلسازی، هوافضا، مهندسی، مهندسی ساختمان، صنایع پزشکی و دندانپزشکی، بیوتکنولوژی، طراحی لباس، جواهرسازی، لنز، آموزش، سیستم اطلاعات جغرافیایی، صنایع غذایی و بسیاری از حوزههای دیگر مورد استفاده قرار میگیرد.
۴) کنترل حرکات بدن
ابزارهای مدرن کنترل حرکات بدن به کاربران اجازه میدهند به جای استفاده از ماوس و کیبورد کامپیوترهای خود را با حرکات طبیعی دست کنترل کنند.
با اینکه این تکنولوژی هنوز جدید است، اما تولیدکنندگان این ابزارها همچنان در حال پیشرفت و توسعه محصولات خود هستند. مثلا شرکت HP به تازگی اعلام کرده تکنولوژی حرکات بدن خود به نام Leap Motion Controller را با شرکت «سلکت کامپیوتر» تلفیق میکند. این ابزار از چراغهای الایدی وابسته به نور مادون قرمز و دوربینهایی برای تشخیص حرکات بدن با دقتی بالاتر از یک میلیمتر استفاده میکند و آن را به فرمانهای کامپیوتری تبدیل میکند.
انتظار میرود این تکنولوژی به تجربه طبیعیتری در ارتباط انسان با کامپیوتر تبدیل شود. به عنوان مثال، سخنرانان، هنگام انجام سخنرانی خود میتوانند به جای کلیک کردن روی دکمه لپتاپ خود برای عوض کردن تصاویر اسلایدهایی که به مخاطبین نشان میدهند، از حرکات بدن استفاده کنند.
۵) دستگاههای واقعیت افزوده
امروزه با استفاده از گوشیهای هوشمند و تبلتهایمان میتوانیم عکس یا فیلم بگیریم یا جهتها را پیدا کنیم، اما در سال ۲۰۲۰ ابزارهای خارجی که میپوشیم یا به بدنمان وصل میکنیم، جای گوشی و تبلت را میگیرند.
عینک گوگل یا گوگل گلس، نوعی کامپیوتر با نمایشگر سربند اپتیک است که میتوانیم آن را به چشممان بزنیم و اطلاعات مفیدی از دنیای واقعی بگیریم؛ یعنی میتوانیم به طور مستقیم از طریق دستگاه عکس بگیریم یا جهتها را پیدا کنیم. این عینک توسط مرکز تحقیق و توسعه شرکت گوگل تولید شده و هدف آن تولید کامپیوتری است که همه جا در دسترس باشد. عینک گوگل اطلاعات را در فرمتی مشابه هندزفری گوشیهای هوشمند به نمایش میگذارد که از طریق فرمانهای صوتی از طریق زبان طبیعی میتواند با اینترنت ارتباط داشته باشد. اپلیکیشنهایی که در این دستگاه استفاده میشوند، درست مثل گوشیهای هوشمند و تبلتها نامحدودند.
این عینک قرار است در اواخر سال ۲۰۱۳ به طور عمومی عرضه شود، اما از آنجایی که فریمهای آن در حال حاضر لنز متناسب با آن را ندارد، شرکت گوگل مشارکت با خرده فروشیهایی مانند Ray-Ban یا Warby Parker را مورد بررسی قرار داده و یا حتی ممکن است خود این شرکت فروشگاههای خرده فروشی تاسیس کند و به مشتریان اجازه دهد این دستگاه را امتحان کنند.
در ۲۱ ژوئن ۲۰۱۳ پدرو گویلن، پزشک اسپانیایی، اولین فردی بود که تصاویر عمل جراحی خود را با استفاده از عینک گوگل منتشر کرد. تصاویر این جراحی که کار گذاشتن پلاتین در زانوی یک بیمار ۴۹ ساله بود، با نمایشگر سربند به طور زنده از طریق اینترنت منتشر شد و باعث شد پزشک دیگری، به عنوان کارشناس در جراحی مشارکت داشته باشد.
شرکت گوگل در حال کار کردن روی تولید مدلهایی از این عینک است که با لنزهای طبی هم کار میکنند.
در نهایت باید گفت با اینکه چند سال مانده تا استفاده از این تکنولوژیها در محیط کار رواج پیدا کند، اما متخصصین حوزه IT میتوانند آزمایش و آماده کردن این ابزارها را شروع کنند تا اطمینان حاصل کنند پهنای باند پرسرعت و شبکههای ویدئویی به درستی کار میکند. به علاوه آنها میتوانند پایگاههای میزبان رایانش ابری را که در پردازش و ذخیرهسازی دادههای بهدستآمده توسط سنسورهای این ابزارها مفید است، شکل دهند. بنابراین، میتوانید خود را برای آیندهای با تکنولوژیهای پیشرفته هر چه بیشتر آماده کنید.